Trong không khí yên bình của vùng quê miền sơn cước, những nét đặc trưng văn hóa của dân tộc Mông đang  được duy trì và phát huy để lại ấn tượng khó phai cho những ai đã từng đến, từng đi; cho những người con xa quê xao xuyến bồi hồi khi nhớ về điệu múa, tiếng khèn, tiếng hát “cự xia” vang lên từ trường học, từ nhà văn hóa bản, từ bên mỗi nếp nhà... lúc vui tươi rạo rực, lúc dìu dặt, trầm bổng lôi cuốn lòng người…

Xã Tây Sơn, huyện Kỳ Sơn  nơi có 100%  đồng bào dân tộc Mông sinh sống

Tây Sơn là xã vùng cao cách trung tâm thị trấn Mường Xén huyện Kỳ Sơn khoảng 10 km, toàn xã có 6 bản với 338 hộ, 1783 khẩu chủ yếu là dân tộc Mông sinh sống. Những năm gần đây “phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” được diễn ra sôi nổi, công tác bảo tồn bản sắc văn hóa tốt đẹp của dân tộc gắn với đẩy mạnh hoạt động văn nghệ quần chúng đã đem lại sức sống mới tinh thần mới cho người dân toàn xã.

          Năm 2022 có 3 CLB văn nghệ được UBND huyện công nhận là Câu lạc bộ văn nghệ cấp huyện, trong đó có Câu lạc bộ Văn nghệ quần chúng xã Tây Sơn. Những ngày đầu mới thành lập CLB có vỏn vẹn 20 hội viên, các hội viên trong Câu lạc bộ đều còn rất trẻ có em mới chỉ là học sinh cấp 2, các em rất bỡ ngỡ, hồi hộp khi lần đầu được tham gia CLB bởi các em có người chưa một lần được biểu diễn trên sân khấu dù lớn hay nhỏ, có người tuy được tham gia vào các hoạt động của thôn, bản của xã tổ chức nhưng hầu như các em chưa có một chút kinh nghiệm sân khấu….Có em đã từng tâm sự: “chúng em làm bằng đam mê bởi chúng em muốn giữ gìn bản sắc văn hóa của đồng bào để sau này dạy lại cho con cháu và để được biểu diễn cho mọi người xem, được mọi người nhớ đến chúng em, vậy là chúng em vui rồi” những lời tâm sự mộc mạc, chân thành từng đó thôi đã đủ nói hết những tâm tư, nguyện vọng. Có lẽ do những đam mê và tâm huyết ngay sau khi được thành lập các hội viên lại càng chịu khó luyện tập, học hỏi, tích cực hơn tham gia nhiều hoạt động giao lưu văn hóa, văn nghệ nhân các ngày lễ, sự kiện của địa phương.

Các em học sinh đang được truyền dạy múa khèn

Ông Vừ Lầu Phổng sinh sống tại bản Huồi Giảng 1 xã Tây Sơn là trong những người có vai trò cốt cán của Câu lạc bộ, là Nghệ nhân ưu tú, biên đạo múa hát, thổi khèn Mông. Ông được ví như  “truyền nhân”, “người giữ lửa” đầy đam mê và nhiệt huyết đang từng ngày sáng tạo, lưu giữ và trao truyền giá trị bản sắc văn hóa qua nhiều thế hệ, Ông đã dành trọn cả cuộc đời với tiếng khèn Mông của cộng đồng và truyền dạy cho các thế hệ tuổi trẻ, ông Vừ Lầu Phổng đã tham gia nhiều liên hoan, hội diễn Văn nghệ quần chúng và đạt được nhiều thành tích, giải thưởng.Trò chuyện với chúng tôi, ông Vừ Lầu Phổng chia sẻ: “Với người Mông, nghệ thuật múa khèn là một đặc trưng văn hóa đặc biệt có tính thẩm mỹ, nhân văn cao, như là hồn là cốt của mình. Từ khi thành lập Câu lạc bộ, không chỉ tạo sân chơi cho những người đam mê nghệ thuật mà còn là nơi để các thế hệ đi trước truyền lại nghệ thuật múa khèn, cách chơi nhạc cụ và những làn điệu dân ca truyền thống. Từ đó giúp thế hệ trẻ có niềm đam mê và trách nhiệm trong bảo tồn bản sắc văn hóa tốt đẹp của dân tộc, đồng thời tránh xa những tệ nạn xã hội”.

Ông Vừ Lầu Phổng- Nghệ nhân ưu tú trên địa bàn xã Tây Sơn

Như một thói quen, cứ tối thứ 7 hàng tuần sau những ngày lên nương rẫy, các thành viên câu lạc bộ Văn nghệ quần chúng lại tụ họp về nhà văn hóa xã để tập luyện, trao đổi kinh nghiệm về dân ca, dân vũ và thổi khèn Mông. Hoạt động của câu lạc bộ diễn ra sôi nổi, đáp ứng đúng nhu cầu đời sống văn hóa tinh thần không thể thiếu của nhân dân. Từ việc thành lập và duy trì câu lạc bộ, phong trào hát dân ca và thổi khèn mông được nhân dân hưởng ứng mạnh mẽ, có sức lan tỏa sâu rộng. Từ 20 thành viên ban đầu là những người lớn tuổi, đến nay Câu lạc bộ nghệ thuật quần chúng xã Tây Sơn thu hút thêm nhiều thành phần, lứa tuổi khác nhau và nhân rộng đến các trường học trên địa bàn xã. Mỗi bản đều có ít nhất 1 đội văn nghệ quần chúng biểu diễn mỗi dịp lễ tết hoặc cùng các gia đình trong bản có cưới hỏi, ma chay...với những nỗ lực, cố gắng, niềm đam mê và tham gia tích cực vào các hoạt động, CLB đã được huyện lựa chọn để tham gia Chương trình Lễ hội Làng sen vào tháng 5 năm 2023 với tiết mục “Múa khèn-Phiên chợ gặp gỡ” và đã đạt giải nhì toàn tỉnh đây là điều đặc biệt nhằm góp phần bảo tồn và giữ gìn những nét văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Mông “Múa khèn dân tộc Mông – sẽ là một sức sống mới” truyền lửa cho các thế hệ trẻ đồng thời sẽ được nhân rộng thực hiện đối với địa bàn các xã trên địa bàn huyện./.

CLB nghệ thuật quần chúng xã Tây Sơn, tham gia nhiều hoạt động cấp tỉnh, huyện đạt thành tích cao