Bản Khánh Thành, xã Nậm Cắn, là bản có diện tích gừng bị bỏ hoang nhiều ở huyện Kỳ Sơn. Theo bà Nhang Thị Keo, người dân trong bản cho biết: Vào năm 2019, giá gừng lên cao, thương lái thu mua với giá từ 25 đến 30 nghìn đồng/kg gừng, các hộ dân trồng gừng năm đó có thu nhập hơn cả 100 triệu đồng. Thấy trồng gừng bán được nhiều tiền hơn làm lúa rẫy, năm 2020, nhiều hộ dân trong bản, ồ ạt đua nhau phát rẫy trồng  gừng. Thấy nhiều hộ trồng, gia đình bà Keo cũng trồng hơn 1 tấn gừng giống. Nhưng khi nhiều trồng thì giá gừng cũng bắt đầu hạ giá, từ vài chục nghìn/kg, xuống còn 4 đến 5 nghìn/kg, khiến nhiều hộ dân không mặn mà thu hoạch gừng về bán.

Bà Nhang Thị Keo, người dân bản Khánh Thành xã Nậm Cắn, huyện Kỳ Sơn, đang thu hoạch diện tích gừng 2 năm của gia đình

Lý giải về nguyên nhân giá gừng Kỳ Sơn giảm sâu, ông Nguyễn Văn Luân, Giám đốc Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp -Tiểu thủ công nghiệp Hương Sơn, đơn vị chuyên thu mua và xuất khẩu gừng Kỳ Sơn, cho biết: Gừng Kỳ Sơn khó tiêu thụ nội địa vì mẫu mã không đẹp bằng sản phẩm gừng ở các địa phương khác, cho nên đơn vị đã tập trung vào xuất khẩu gừng Kỳ Sơn, hơn là bán thị trường trong nước. Tuy nhiên, vì chất lượng gừng Kỳ Sơn quá thấp, bình quân 1 tạ gừng chỉ 40kg đạt chất lượng xuất khẩu, còn 60 kg còn lại là gừng vụn, giá thành bán ra chỉ được từ 2,5 nghìn đồng đến 3 nghìn đồng/kg. Nhưng trong khi đó Hợp tác xã Hương Sơn chúng tôi vẫn phải thu mua gừng cho người dân ở giá từ 5 đến 6 nghìn đồng/kg, thêm vào đó khâu sơ chết, chọn lọc gừng cũng tốn nhiều nhân công và thời gian.

Do trồng quá nhiều năm nên mẫu mã, chất lượng gừng Kỳ Sơn thua kém hơn sản phẩm gừng ở nhiều địa phương khác, khiến gia thu mua thấp.

Cùng với kêu gọi, hỗ trợ người dân tiêu thụ sản phẩm gừng, Hội nông dân huyện Kỳ Sơn cũng đang tích cực vận động, hướng dẫn người dân thay đổi tập quán sản xuất truyền thống, để nâng cao giá trị sản phẩm nông sản, nhất là sản sản xuất gừng theo hướng hữu cơ gắn với xây dựng thương hiệu OCOP, củng cố niềm tin đối với người tiêu dùng và góp phần mở rộng thị trường tiêu thụ, trong đó liên kết với các Hợp tác xã, công ty, doanh nghiệp chế biến chuyên sâu các sản phẩm từ gừng để xuất khẩu.

Cùng với tập quán canh tác lạc hậu thì quá trình thu hoạch, vẩn chuyển gừng của bà con Kỳ Sơn cũng khá thô sơ, nên gừng thường bị vụn, khó tiêu thụ.

“Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện chúng tôi cũng gặp một số khó khăn, bời vì người dân của chúng ta đây chưa quen với sản xuất để xuất khẩu, nên mẫu mã của hàng chưa đẹp, thứ 2 do địa hình của chúng và kết cấu giao thong trên địa bàn còn nhiều khó khăn, khi vẩn chuyển, bốc vác góp phần ảnh hưởng đến mẫu mã gừng. Ông Phan Văn Mạnh, Chủ tịch Hội nông dân huyện Kỳ Sơn, cho biết.

Để chọn lọc được hàng xuất khẩu, Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp -Tiểu thủ công nghiệp Hương Sơn, phải thêu từ 8 đến 10 nhân công mỗi ngày để chọn lựa, nhưng chất lượng gừng Kỳ Sơn cũng chỉ đạt 40% chất lượng để xuất khẩu.

Tháng 4 là tháng chính vụ thu hoạch gừng Kỳ Sơn, hơn bao giờ hết người dân trồng gừng Kỳ Sơn mong muốn cơ quan chuyên môn, doanh nghiệp đẩy nhanh tiến độ thu mua gừng, nhất là những địa phương còn có nhiều diện tích gừng ế ẩm 2 năm qua, để tháo gỡ khó khăn, tìm đầu ra bền vững cho sản phẩm gừng Kỳ Sơn, giúp người dân có nguồn thu nhập, ổn định cuộc sống, nhất là vào mùa giáp hạt này.